Δακρυγόνα: Μια βιομηχανία σε άνθηση

Μετά την καταστολή των διαδηλώσεων των αγροτών της Κολομβίας, υπολογίζεται πως το κόστος των δακρυγόνων ανήλθε στα 17 ευρώ. Η μεγαλύτερη εταιρεία που κατασκευάζει αυτού του τύπου δακρυγόνα είναι αμερικανική και όπως είναι αναμενόμενο έχει αύξηση κερδών λόγω των γεγονότων. 

Παρότι τα δακρυγόνα θεωρούνται από τα Ηνωμένα Έθνη χημικά όπλα, εμπορικά συμφέροντα κατάφεραν να επιτρέψουν την πώληση τους χαρακτηρισμένα ως «μη θανατηφόρα όπλα». Ο τομέας των «μη θανατηφόρων όπλων» έχει τεράστια κέρδη από την καταστολή διαδηλώσεων στην Κολομβία και στον υπόλοιπο κόσμο.

Η μεγαλύτερη εταιρεία που παράγει δακρυγόνα είναι η Combined Systems με έδρα την Πενσυλβάνια. Σύμφωνα με την ιστοσελίδα της εφοδιάζει με υλικά και συσκευές καταστολής πλήθους κράτη σε όλο τον κόσμο. Τα προϊόντα της προμηθεύονται ένοπλες δυνάμεις, αστυνομία, φυλακές και εθνικές υπηρεσίες ασφαλείας. Άλλες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον ίδιο τομέα είναι οι Federal Laboratories, Orwellian-sounding Non-Lethal Technologies και Brazil's Condor Non-Lethal Technologies.

Σύμφωνα με μια έρευνα που πραγματοποιήθηκε από την Anna Feigenbaum, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Bournemouth της Μεγάλης Βρετανίας, σε περιόδους οικονομικής κρίσης, το κόστος καταστολής των διαδηλώσεων ανεβαίνει στα ύψη. Πιο συγκεκριμένα, στην Ισπανία πολλαπλασιάστηκε 17 φορές.

Ο δημοσιογράφος Marcelo Justo που πραγματοποίησε ένα ρεπορτάζ για το BBC Mundo, αποκάλυψε ότι παρότι η κυβέρνηση Ραχόι μείωσε τον προϋπολογισμό του 2013 σχεδόν σε όλους τους τομείς, μεταξύ των οποίων αυτούς της εκπαίδευσης και της υγείας, το κόστος των κατασταλτικών μέτρων αυξήθηκε 17 φορές, πιο συγκεκριμένα από τις 173.000 ευρώ στα 3 εκ.

Η Κολομβία είναι ένας από τους καλύτερους πελάτες της Combined Systems αλλά σύμφωνα με μια δημοσίευση της Source Watch οι κυριότεροι πελάτες της εταιρίας κατά αύξουσα σειρά είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες, το Ισραήλ, η Αίγυπτος, η Κολομβία και η Υεμένη. Την τελευταία χρονιά στις χώρες της Μέσης Ανατολής υπήρξε αύξηση 18% στο κόστος αγοράς συστημάτων καταστολής.

Το 2007, πραγματοποιήθηκαν 800 διαδηλώσεις στην Κολομβία. Στις 26 Δεκεμβρίου 2012, η τότε κυβέρνηση υπέγραψε για λογαριασμό της Εθνικής Αστυνομίας, μια σύμβαση με τους τοπικούς εκπροσώπους της Combined Systems, αξίας 2.262.936 δολαρίων (περίπου 1,5 εκατ. Ευρώ). Με την υπογραφή του Συνταγματάρχη Luz Marina Bustos Castañeda ανανεώθηκε και επεκτάθηκε το συμβόλαιο αξίας πολλών εκατομμυρίων. Με σύντομους υπολογισμούς καθεμία χειροβομβίδα λευκού καπνού κοστίζει 17 ευρώ και κάθε βολίδα δακρυγόνου 10. Οι βασικοί μέτοχοι της Combined Systems δραστηριοποιούνται και σε άλλα πεδία, όπως το διεθνές τραπεζικό σύστημα, τα τρόφιμα αλλά και οίκους αξιολόγησης ασφάλειας επενδύσεων.

Σε συνέντευξή της η Anna Feigenbaum δίνει κάποια επιπλέον στοιχεία για την βιομηχανία των δακρυγόνων και πως αυτά έφτασαν από όπλα στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, να έχουν γίνει αναπόσπαστο κομμάτι για την καταστολή των διαδηλωτών.

Οι ΗΠΑ ακολούθησαν μια συγκεκριμένη στρατηγική διαφήμισης και οργανώθηκαν μέχρι και ειδικές εκθέσεις στον Λευκό Οίκο για την παρουσίαση αυτών των όπλων. Η παραγωγή δακρυγόνων πλαισιώνεται από πολλούς παράγοντες, την πολεμική βιομηχανία, τους στρατιωτικούς, την κρατική γραφειοκρατία και τις ιδιωτικές εταιρείες.

Ο πρωταρχικός λόγος της ύπαρξης δακρυγόνων ήταν οι απεργίες. Το 1939 βάσει μιας έρευνας, πιστοποιείται πως τα δακρυγόνα δεν προκαλούσαν καμιά μόνιμη βλάβη- αν και έχουν επιβεβαιωθεί 60 θάνατοι από το 1995. Παρότι έχει γίνει αποδεκτό  ότι προκαλούν πολλά προβλήματα κυρίως σε όσους έχουν αναπνευστικά προβλήματα, τους επιληπτικούς και τους ηλικιωμένους.

Την δεκαετία του 30’ ξεκινούν οι πρώτες εξαγωγές δακρυγόνων προς τις αποικίες. Οι ΗΠΑ χρησιμοποίησαν τα δακρυγόνα στις Φιλιππίνες και τον Παναμά ενώ η Μεγάλη Βρετανία στις Ινδίες. Την ίδια περίοδο χρήση δακρυγόνων γίνεται και στην Μέση Ανατολή. Την δεκαετία του 1960 γίνονται τα πλέον συνηθισμένα μέσα καταστολής στην Λατινική Αμερική. Πλέον, η χρήση δακρυγόνων πρόκειται να νομιμοποιηθεί και μέσα σε κλειστούς χώρους, στην Τουρκία, την Αίγυπτο, το Μπαχρέιν και αλλού.

Η χρήση των χημικών για την καταστολή του πλήθους ενισχύεται για δύο λόγους. Πρώτον θεωρείται καλύτερη λύση από όπλα που μπορούν να σκοτώσουν και δεύτερον αποτελούν μέρος συγκεκριμένης τακτικής σε συνδυασμό με άλλα μέσα καταστολής.

Στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο χρησιμοποιούσαν τα δακρυγόνα για να αναγκάσουν τους αντιπάλους να βγουν από τα χαρακώματα και έτσι να εκτεθούν σε άλλα είδους όπλα. Το ίδιο συμβαίνει και σήμερα στις διαδηλώσεις. Η χρήση χημικών προκαλεί χάος και δυσκολεύει τους διαδηλωτές να προστατευθούν, οπότε και εκτίθενται ανοιχτά για παράδειγμα σε κανόνια νερού. 

Μετά από το 2008 που ξεκίνησε η οικονομική κρίση, έχουν αυξηθεί οι διαδηλώσεις στην Ευρώπη λόγω των μέτρων λιτότητας. Η απάντηση των αρχών είναι βίαιη, με κατακόρυφη αύξηση των δακρυγόνων αλλά και των πλαστικών σφαιρών. Η Τουρκία μόνο έχει εισάγει 628 τόνους μέσα σε δώδεκα χρόνια. 

Συχνά η βιομηχανία των δακρυγόνων ταυτίζεται με αυτήν κατά της τρομοκρατίας. Και στην πραγματικότητα πρόκειται για εκπαίδευση της αστυνομίας σε στρατιωτικές τακτικές. 

Photo taken by Marios Lolos/ Athens 

Πηγές: 
Courrier International

BBC

The Guardian 

Επιμέλεια  @V4vent